Controleer de toegankelijkheid van uw website

Om de toegankelijkheid van uw website te controleren, is het essentieel om een gestructureerde aanpak te volgen die zowel geautomatiseerde tools als handmatige tests omvat. Dit zorgt ervoor dat uw website bruikbaar is voor mensen met verschillende beperkingen, zoals visuele, auditieve, motorische of cognitieve beperkingen. Hier is een snelle gids om u op weg te helpen:

1. Gebruik geautomatiseerde toegankelijkheidstools: Dit zijn de eerste stap. Websites zoals WAVE Web Accessibility Tool (wave.webaim.org) of Lighthouse (ingebouwd in Chrome DevTools) kunnen snel veelvoorkomende toegankelijkheidsproblemen identificeren, zoals ontbrekende alt-teksten, contrastproblemen en verkeerde ARIA-attributen.
2. Voer handmatige tests uit: Geautomatiseerde tools vangen slechts ongeveer 30% van de toegankelijkheidsproblemen op. U moet zelf de website navigeren met alleen het toetsenbord (tab, shift+tab, enter), schermlezers gebruiken (bijv. NVDA voor Windows, VoiceOver voor macOS), en de zoomfunctionaliteit van de browser testen.
3. Controleer contrastverhoudingen: Zorg ervoor dat tekst voldoende contrast heeft met de achtergrond. Tools zoals de Colour Contrast Analyser (www.tpgi.com/color-contrast-analyser/) zijn hierbij onmisbaar.
4. Test formuliervelden: Zijn alle labels gekoppeld aan hun invoervelden? Worden foutmeldingen duidelijk en toegankelijk weergegeven?
5. Navigatie consistentie: Is de navigatie logisch en consistent over de hele website? Dit helpt gebruikers met cognitieve beperkingen.
6. Video- en audiotoegankelijkheid: Bieden video’s ondertiteling en transcripties? Zijn audiobestanden voorzien van transcripties?

Door deze stappen te volgen, vergroot u de kans dat uw website voldoet aan de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG), wat niet alleen wettelijke voordelen heeft, maar ook een breder publiek bereikt en de algehele gebruikerservaring verbetert. Onthoud dat toegankelijkheid een continu proces is, geen eenmalige taak.

---

Waarom Webtoegankelijkheid Belangrijk is: De Zakelijke en Morele Imperatief

Webtoegankelijkheid is veel meer dan alleen voldoen aan een wettelijke verplichting; het is een fundamentele pijler van digitale inclusie en een slimme zakelijke zet. Ongeveer 15% van de wereldbevolking, oftewel meer dan 1 miljard mensen, leeft met een of andere vorm van beperking. Dit enorme segment van de bevolking gebruikt het internet dagelijks en verdient dezelfde toegang tot informatie en diensten als ieder ander. Door uw website toegankelijk te maken, opent u de deuren voor een breder publiek, wat leidt tot een grotere potentiële klantenkring, verbeterde merkreputatie en innovatieve oplossingen die iedereen ten goede komen. Het negeren van toegankelijkheid kan leiden tot gemiste zakelijke kansen, negatieve publiciteit en zelfs juridische stappen. Denk aan de talloze rechtszaken tegen bedrijven die niet toegankelijk waren, zoals het bekende geval van Domino’s Pizza in de VS, waarbij het Hooggerechtshof oordeelde dat de Americans with Disabilities Act (ADA) ook van toepassing is op websites en mobiele apps. Toegankelijkheid is een investering in de toekomst en toont een oprecht engagement voor inclusiviteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Wettelijke Vereisten en Compliance

Het landschap van webtoegankelijkheid wordt steeds complexer door de toenemende wettelijke vereisten. In veel landen zijn er specifieke wetten en richtlijnen die bedrijven en overheidsinstanties verplichten om hun digitale content toegankelijk te maken.

• WCAG (Web Content Accessibility Guidelines): Dit zijn de wereldwijd erkende standaarden voor webtoegankelijkheid, ontwikkeld door het World Wide Web Consortium (W3C). De huidige versie, WCAG 2.1, heeft drie niveaus van conformiteit: A, AA, en AAA. Niveau AA is het meest gangbare doel voor veel organisaties en wetgevingen. Volgens een onderzoek van UsableNet waren er in 2023 meer dan 4.000 webtoegankelijkheidrechtszaken in de VS, een stijging van 15% ten opzichte van het voorgaande jaar.
• Europese Toegankelijkheidswet (EAA): Deze wet, die in 2025 van kracht wordt, stelt gemeenschappelijke toegankelijkheidseisen vast voor producten en diensten binnen de EU, inclusief websites en mobiele apps.
• Americans with Disabilities Act (ADA): Hoewel de ADA niet expliciet websites noemt, hebben rechtbanken consistent geoordeeld dat websites van bedrijven die goederen en diensten aanbieden aan het publiek, onder de ADA vallen.
• Nationale Wetgeving: Veel landen hebben hun eigen wetgeving die is gebaseerd op of aanvullend is aan de internationale standaarden. Bijvoorbeeld de Nederlandse Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte.

Het niet voldoen aan deze eisen kan leiden tot aanzienlijke boetes, juridische procedures en reputatieschade.

Verbeterde Gebruikerservaring voor Iedereen

Toegankelijkheid gaat hand in hand met een superieure gebruikerservaring (UX) voor iedereen. Denk er eens over na: features die specifiek zijn ontworpen voor mensen met beperkingen, zoals duidelijke navigatie, voldoende contrast en logische paginastructuren, komen uiteindelijk alle gebruikers ten goede.

• Duidelijkheid en Eenvoud: Een toegankelijke website is vaak eenvoudiger te begrijpen en te gebruiken voor iedereen, inclusief mensen met cognitieve beperkingen of gebruikers die snel informatie willen vinden.
• Flexibiliteit: Gebruikers met tijdelijke beperkingen (bijv. een gebroken arm) of situationele beperkingen (bijv. zonlicht op een scherm) profiteren van de flexibiliteit die toegankelijke ontwerpen bieden.
• SEO-voordelen: Veel toegankelijkheidspraktijken, zoals semantische HTML, duidelijke koppen, alt-tekst voor afbeeldingen en transcripties voor video’s, zijn ook gunstig voor zoekmachineoptimalisatie (SEO). Zoekmachines ‘lezen’ websites op een vergelijkbare manier als schermlezers, wat betekent dat een toegankelijke website vaak beter scoort in zoekresultaten. Volgens een onderzoek van Oncrawl presteren websites die goed toegankelijk zijn gemiddeld 18% beter in organische zoekresultaten.

Een goed toegankelijke website is een bewijs van kwaliteitsontwerp en een focus op de gebruiker, ongeacht hun capaciteiten.

De Fundamenten van Webtoegankelijkheid: WCAG Begrijpen

De Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) vormen de ruggengraat van webtoegankelijkheid. Deze richtlijnen zijn georganiseerd rond vier belangrijke principes, ook wel bekend als de “POUR”-principes: Waarneembaar, Bedienbaar, Begrijpelijk en Robuust. Het begrijpen van deze principes is cruciaal voor iedereen die zich bezighoudt met webdesign en -ontwikkeling. De huidige stabiele versie is WCAG 2.1, hoewel WCAG 2.2 recentelijk is gepubliceerd en WCAG 3.0 in ontwikkeling is. De meeste wetgeving verwijst naar WCAG 2.1 niveau AA als de standaard voor compliance.

Waarneembaar (Perceivable)

Het principe ‘Waarneembaar’ betekent dat informatie en gebruikersinterfacecomponenten moeten worden gepresenteerd op manieren die gebruikers kunnen waarnemen, ongeacht hun zintuiglijke beperkingen.

• Tekstalternatieven: Dit omvat het bieden van tekstalternatieven voor niet-tekstuele content, zoals alt-teksten voor afbeeldingen, transcripties voor audio en ondertitels voor video’s. Een goede alt-tekst beschrijft de functie of informatie van de afbeelding, niet alleen wat het is. Bijvoorbeeld, voor een afbeelding van een grafiek die de verkoopgroei toont, zou een goede alt-tekst kunnen zijn: “Staafdiagram dat een 20% verkoopgroei in het derde kwartaal van 2023 laat zien.”
• Aanpasbaar: Content moet kunnen worden gepresenteerd op verschillende manieren zonder verlies van informatie of structuur. Dit betekent dat de layout moet reageren op verschillende schermgroottes en dat tekst zonder problemen kan worden vergroot of aangepast.
• Onderscheidbaar: Zorg ervoor dat content gemakkelijk te zien en te horen is. Dit omvat voldoende contrast tussen tekst en achtergrond (minimaal 4.5:1 voor normale tekst en 3:1 voor grote tekst), en het vermijden van kleuren als enige middel om informatie over te brengen (bijv. “Rode velden zijn verplicht” is ontoegankelijk; “Velden gemarkeerd met een asterisk (*) zijn verplicht” is beter).

Bedienbaar (Operable)

Het principe ‘Bedienbaar’ betekent dat gebruikersinterfacecomponenten en navigatie bedienbaar moeten zijn. Dit richt zich op het vermogen van gebruikers om te interacteren met de website, ongeacht hun invoermethode.

• Toetsenbordnavigatie: Alle functionaliteit moet toegankelijk zijn via een toetsenbord, zonder dat een muis nodig is. Dit is cruciaal voor mensen die geen muis kunnen gebruiken, zoals mensen met motorische beperkingen of schermlezergebruikers. Zorg voor een duidelijke focusindicator (de blauwe omranding die verschijnt wanneer je op een link of knop tabt).
• Voldoende Tijd: Geef gebruikers voldoende tijd om content te lezen en te gebruiken. Dit betekent vermijden van tijdslimieten die niet kunnen worden aangepast, zoals automatische uitloggen na een korte periode zonder waarschuwing.
• Geen Aanvallen: Voorkom designelementen die epileptische aanvallen kunnen veroorzaken, zoals knipperende content of snelle stroboscoopeffecten. WCAG vereist dat er geen content drie keer per seconde flitst.
• Navigeerbaar: Bied manieren om gebruikers te helpen navigeren, content te vinden en te bepalen waar ze zich bevinden. Dit omvat duidelijke en consistente navigatiemenu’s, broodkruimels en een bruikbare zoekfunctie. Gebruik van skip-links (een link bovenaan de pagina om direct naar de hoofdinhoud te springen) is ook een best practice.

Begrijpelijk (Understandable)

Het principe ‘Begrijpelijk’ betekent dat informatie en de bediening van de gebruikersinterface begrijpelijk moeten zijn. Dit gaat over de helderheid van de taal en de consistentie van de functionaliteit. Yoast SEO voor Joomla: Optimaliseer je website voor betere vindbaarheid

• Leesbaar: Maak tekstcontent leesbaar en begrijpelijk. Gebruik duidelijke, eenvoudige taal. Vermijd jargon waar mogelijk, en leg moeilijke termen uit. Bied alternatieven voor afkortingen en acroniemen.
• Voorspelbaar: Zorg ervoor dat webpagina’s verschijnen en functioneren op voorspelbare manieren. Dit betekent consistente navigatie, consistent gebruik van labels voor knoppen en links, en elementen die doen wat gebruikers verwachten.
• Assistentie bij Invoer: Help gebruikers fouten te voorkomen en te corrigeren. Dit omvat duidelijke instructies voor formuliervelden, real-time validatie en duidelijke foutmeldingen die de gebruiker vertellen wat er misging en hoe het op te lossen is. Bijvoorbeeld, in plaats van “Fout”, zeg “E-mailadres is niet geldig. Voer een geldig e-mailadres in.”

Robuust (Robust)

Het principe ‘Robuust’ betekent dat content robuust genoeg moet zijn om betrouwbaar te kunnen worden geïnterpreteerd door een breed scala aan gebruikersagenten, inclusief hulptechnologieën.

• Compatibel: Maximaliseer de compatibiliteit met huidige en toekomstige gebruikersagenten, inclusief hulptechnologieën (AT). Dit wordt bereikt door valide HTML en ARIA (Accessible Rich Internet Applications) te gebruiken. Correct gebruik van HTML-elementen zoals <header>, <nav>, <main>, <footer>, <article>, <section> is cruciaal voor semantische structuur.
• Naam, Rol, Waarde: Componenten van de gebruikersinterface (zoals knoppen, links, formuliervelden) moeten programmatisch toegankelijk zijn, wat betekent dat hun “naam”, “rol” en “waarde” kunnen worden gelezen en bediend door hulptechnologieën. ARIA-attributen zoals aria-label, aria-labelledby, aria-describedby en role zijn essentieel voor complexe UI-componenten die niet direct worden ondersteund door standaard HTML.

Het naleven van deze principes zorgt voor een website die niet alleen voldoet aan de richtlijnen, maar ook een echt inclusieve ervaring biedt voor alle gebruikers.

Essentiële Tools voor het Testen van Toegankelijkheid

Het controleren van de toegankelijkheid van een website vereist een combinatie van geautomatiseerde tools en handmatige inspectie. Terwijl geautomatiseerde tools snel veelvoorkomende problemen kunnen opsporen, zijn handmatige tests onmisbaar voor het vangen van de nuances die machines missen. Een effectieve toegankelijkheidsaudit omvat een mix van beide.

Geautomatiseerde Toegankelijkheidstools

Geautomatiseerde tools zijn een uitstekende eerste stap om een breed scala aan toegankelijkheidsproblemen te identificeren. Ze zijn snel, schaalbaar en kunnen consistentieproblemen over een hele website opsporen. Echter, houd in gedachten dat ze slechts ongeveer 30% van de toegankelijkheidsproblemen kunnen detecteren.

• WAVE Web Accessibility Tool (webaim.org/resources/wave/): Een van de meest populaire en gebruiksvriendelijke tools. WAVE analyseert webpagina’s en geeft visuele feedback over toegankelijkheidsproblemen, inclusief fouten, waarschuwingen en functie-elementen. Het is beschikbaar als een online tool, een Chrome/Firefox-extensie en een API. Volgens WebAIM worden er maandelijks miljoenen pagina’s gescand met WAVE.
• Lighthouse (ingebouwd in Chrome DevTools): Een open-source, geautomatiseerde tool voor het verbeteren van de kwaliteit van webpagina’s. Lighthouse kan audits uitvoeren voor prestaties, toegankelijkheid, best practices, SEO en Progressive Web Apps (PWA’s). De toegankelijkheidsaudit van Lighthouse controleert veel van de WCAG 2.1-regels en geeft een score en specifieke aanbevelingen.
• AXE-Core (deque.com/axe/): De motor achter veel commerciële en open-source toegankelijkheidstools. AXE-Core is een betrouwbare en robuuste bibliotheek die kan worden geïntegreerd in ontwikkelworkflows en testautomatisering. De Chrome-extensie is zeer populair onder ontwikkelaars.
• Siteimprove Accessibility Checker (siteimprove.com/accessibility/free-accessibility-checker/): Een gratis browserextensie die on-the-fly toegankelijkheidsproblemen identificeert en oplossingen voorstelt, gebaseerd op WCAG 2.1.
• AChecker (achecker.ca/checker.php): Een online tool die een URL of HTML-code kan controleren op WCAG 2.0- en 2.1-compliance. Het biedt gedetailleerde rapporten en suggesties voor correctie.

Handmatige Testmethoden en Technieken

Handmatige tests zijn onmisbaar omdat ze menselijke interpretatie vereisen en problemen kunnen ontdekken die geautomatiseerde tools over het hoofd zien, zoals de semantische betekenis van content, de bruikbaarheid van navigatie of de helderheid van foutmeldingen.

• Toetsenbordnavigatie:
  • Tab-toets: Gebruik de Tab-toets om door alle interactieve elementen (links, knoppen, formuliervelden) van de pagina te navigeren. Let op een duidelijke focusindicator en controleer of alle elementen in een logische volgorde worden bereikt.
  • Shift+Tab: Gebruik Shift+Tab om achteruit te navigeren.
  • Enter/Spatiebalk: Controleer of knoppen en links kunnen worden geactiveerd met Enter of de spatiebalk (afhankelijk van het element).
  • Pijltjestoetsen: Test of elementen zoals radiobuttons, selectboxen of sliders correct functioneren met de pijltjestoetsen.
• Schermlezers (Screen Readers):
  • NVDA (NonVisual Desktop Access): Een gratis, open-source schermlezer voor Windows (nvaccess.org). Het is breed gebruikt en geeft een goed beeld van hoe visueel gehandicapte gebruikers uw site ervaren.
  • VoiceOver: Ingebouwd in macOS en iOS. Activeer het via Systeemvoorkeuren > Toegankelijkheid > VoiceOver.
  • JAWS (Job Access With Speech): Een commerciële schermlezer voor Windows, veel gebruikt in professionele omgevingen. Er is een gratis 40-minuten demo beschikbaar (freedomscientific.com/products/software/jaws/).
  • Wat te testen met een schermlezer:
    • Navigatie: Klinken de linkteksten logisch? Worden koppen correct gelezen?
    • Afbeeldingen: Worden alt-teksten correct voorgelezen?
    • Formulieren: Worden labels correct gekoppeld aan velden? Worden foutmeldingen duidelijk aangekondigd?
    • Dynamische inhoud: Worden updates op de pagina (bijv. zoekresultaten, foutmeldingen) aangekondigd aan de schermlezer (via ARIA live regions)?
• Contrastcontrole:
  • Colour Contrast Analyser (CCA) (www.tpgi.com/color-contrast-analyser/): Een gratis desktopapplicatie voor Windows en macOS waarmee u de contrastverhoudingen van kleuren op uw scherm kunt meten.
  • Online Contrast Checkers: Veel online tools zoals die van WebAIM (webaim.org/resources/contrastchecker/) of Accessible Colors (accessible-colors.com/) stellen u in staat hexadecimale kleurcodes in te voeren en direct de contrastverhouding te controleren.
• Tekstvergroting en Zoom:
  • Test de website op verschillende zoomniveaus (bijv. 200%, 400%) in de browser (Ctrl/+ of Cmd/+). Controleer of de layout niet breekt, tekst leesbaar blijft en alle functionaliteit toegankelijk is.
  • Test ook de tekstvergrotingsfunctie van het besturingssysteem.
• Kleurenblindheidssimulators:
  • Gebruik browserextensies zoals ‘Daltonize’ of ‘Colorblindly’ om te zien hoe uw website eruitziet voor mensen met verschillende vormen van kleurenblindheid. Dit helpt u te identificeren of kleur als enige middel voor het overbrengen van informatie wordt gebruikt.
• Validatie van HTML en ARIA:
  • Gebruik de W3C Markup Validation Service (validator.w3.org) om te controleren op valide HTML. Goed gevormde HTML is de basis voor robuuste toegankelijkheid.
  • Controleer of ARIA-attributen correct en spaarzaam worden gebruikt. Overmatig of onjuist gebruik van ARIA kan meer kwaad doen dan goed.

Een combinatie van deze tools en methoden zorgt voor een grondige en accurate beoordeling van de toegankelijkheid van uw website, wat uiteindelijk leidt tot een betere ervaring voor alle gebruikers.

Veelvoorkomende Toegankelijkheidsproblemen en Oplossingen

Tijdens het testen van de toegankelijkheid komen bepaalde problemen keer op keer bovendrijven. Het proactief aanpakken van deze veelvoorkomende knelpunten kan een lange weg banen naar een toegankelijkere website.

Ontbrekende of Onjuiste Alt-teksten voor Afbeeldingen

Dit is misschien wel een van de meest voorkomende toegankelijkheidsproblemen en tegelijkertijd een van de gemakkelijkste om op te lossen. Alt-tekst (alternatieve tekst) is de beschrijving die een schermlezer voorleest wanneer deze een afbeelding tegenkomt. Het is cruciaal voor visueel gehandicapte gebruikers. Yoast SEO Homepage: Optimaliseer je website voor maximale zichtbaarheid

• Probleem: Afbeeldingen zonder alt-tekst, of met alt-tekst die oninformatief is (bijv. “afbeelding.jpg”, “logo”, “klik hier”). Decoratieve afbeeldingen die overbodige alt-tekst krijgen.
• Impact: Schermlezergebruikers missen belangrijke visuele informatie, of worden afgeleid door onnodige beschrijvingen.
• Oplossing:
  • Informatieve afbeeldingen: Bied een beknopte, maar beschrijvende alt-tekst die de functie of informatie van de afbeelding overbrengt. Bijvoorbeeld, een grafiek van verkoopcijfers moet een alt-tekst hebben die de belangrijkste trend of data van de grafiek beschrijft. Een foto van een product moet de productnaam en belangrijke kenmerken vermelden.
  • Decoratieve afbeeldingen: Voor afbeeldingen die puur decoratief zijn en geen informatie overbrengen (bijv. achtergrondafbeeldingen, scheidingslijnen), gebruik een lege alt-tekst (alt=""). Dit vertelt de schermlezer dat de afbeelding genegeerd moet worden.
  • Complexe afbeeldingen: Voor grafieken, diagrammen of complexe infographics, bied een korte alt-tekst en koppel deze aan een langere beschrijving op dezelfde pagina of via een link.
  • Context: De alt-tekst moet contextueel relevant zijn voor de pagina.

Onvoldoende Contrast tussen Tekst en Achtergrond

Een van de meest frustrerende problemen voor mensen met visuele beperkingen, inclusief kleurenblinden en mensen met een verminderd gezichtsvermogen, is onvoldoende contrast.

• Probleem: Tekstkleuren die te dicht bij de achtergrondkleur liggen, waardoor de tekst moeilijk leesbaar is. Dit komt vaak voor bij grijze tekst op een lichtgrijze achtergrond of lichte tekst op een lichte achtergrond.
• Impact: Maakt de content onleesbaar voor een aanzienlijk deel van de gebruikers, wat kan leiden tot vermoeidheid of het verlaten van de site. Ongeveer 8% van de mannen en 0,5% van de vrouwen heeft een vorm van kleurenblindheid.
• Oplossing:
  • WCAG-richtlijnen: Zorg voor een contrastverhouding van minimaal 4.5:1 voor normale tekst en 3:1 voor grote tekst (minimaal 18pt of 14pt vet). Voor iconen en grafische objecten is de minimale verhouding 3:1.
  • Tools: Gebruik tools zoals de Colour Contrast Analyser (CCA) of online contrast checkers om de contrastverhoudingen te meten en aan te passen.
  • Niet alleen kleur: Gebruik nooit alleen kleur om informatie over te brengen. Combineer het met tekst, iconen of patronen. Bijvoorbeeld, een foutmelding moet niet alleen rood zijn, maar ook duidelijke tekstbevatten.

Niet-toegankelijke Formulieren en Foutafhandeling

Formulieren zijn vaak de poort naar interactie en transacties op een website. Niet-toegankelijke formulieren kunnen een enorme barrière vormen.

• Probleem: Ontbrekende labels voor invoervelden, slechte focusvolgorde, onduidelijke foutmeldingen, verplichte velden niet duidelijk gemarkeerd.
• Impact: Gebruikers van schermlezers kunnen niet begrijpen waarvoor elk veld dient. Foutmeldingen zijn onleesbaar of worden niet aangekondigd, waardoor gebruikers vastlopen.
• Oplossing:
  • Labels: Gebruik het <label>-element en koppel dit expliciet aan het invoerveld met for="id_van_het_veld". Dit zorgt ervoor dat schermlezers het label voorlezen wanneer de gebruiker op het veld focust.
  • Verplichte velden: Markeer verplichte velden duidelijk met tekst (bijv. “verplicht”) of een asterisk (*) die wordt uitgelegd in een legenda. Gebruik aria-required="true" voor de velden.
  • Foutafhandeling:
    • Geef foutmeldingen duidelijk weer in platte tekst, niet alleen met kleur.
    • Plaats de foutmeldingen dicht bij het relevante veld.
    • Gebruik aria-live="assertive" of aria-live="polite" op de foutmelding container, zodat schermlezers de fout direct aankondigen.
    • Geef gebruikers duidelijke instructies over hoe ze de fout kunnen corrigeren.
  • Logische focusvolgorde: Zorg ervoor dat de tabvolgorde logisch is en overeenkomt met de visuele volgorde van de velden.

Slechte Toetsenbordnavigatie

Voor veel gebruikers met motorische beperkingen of die een schermlezer gebruiken, is het toetsenbord de primaire manier om te navigeren.

• Probleem: Sommige elementen zijn niet te bereiken of te activeren met de Tab-toets, of de focusindicator is onzichtbaar. Pop-ups of modale vensters vangen de toetsenbordfocus niet op.
• Impact: Gebruikers kunnen belangrijke functionaliteit niet bereiken, zoals knoppen, links, menu-items of formuliervelden.
• Oplossing:
  • Alle interactieve elementen: Zorg ervoor dat alle interactieve elementen (links, knoppen, formuliervelden, carrousels) kunnen worden bereikt en geactiveerd met de Tab-toets en Enter/Spatiebalk.
  • Duidelijke focusindicator: Pas de outline CSS-eigenschap niet aan zonder een duidelijk alternatief te bieden. Zorg voor een duidelijke visuele indicator (bijv. een blauwe rand) die aangeeft welk element de focus heeft.
  • Logische volgorde: De tabvolgorde moet logisch zijn, meestal van links naar rechts, van boven naar beneden, of in de volgorde waarin elementen in de DOM staan.
  • Modale vensters: Wanneer een modaal venster verschijnt, moet de toetsenbordfocus binnen dat venster blijven en pas terugkeren naar de oorspronkelijke positie wanneer het venster wordt gesloten. Bied een duidelijke manier om het venster te sluiten (bijv. Esc-toets of een ‘Sluiten’-knop).

Ontbrekende Kopstructuur en Semantische HTML

Koppen (<h1>, <h2>, etc.) en semantische HTML-elementen (<nav>, <main>, <article>, <section>, <footer>) zijn essentieel voor de structuur en navigatie van een pagina, vooral voor schermlezergebruikers.

• Probleem: Gebruik van bold-tekst in plaats van echte koppen, koppen die niet in een logische hiërarchie zijn gerangschikt (bijv. een <h3> gevolgd door een <h1>), of algemeen gebruik van <div>’s in plaats van semantische HTML.
• Impact: Schermlezergebruikers kunnen niet snel door de pagina navigeren via de koppenlijst. De structuur van de content is onduidelijk, wat de begrijpelijkheid vermindert.
• Oplossing:
  • Logische Kophiërarchie: Gebruik <h1> voor de hoofdtitel van de pagina en subkoppen (<h2>, <h3>, enz.) in een logische, geneste volgorde. Sla geen kopniveaus over (bijv. van <h2> direct naar <h4>).
  • Semantische HTML: Gebruik de juiste HTML5-elementen om de structuur van de pagina te definiëren:
    • <header>: Voor paginakop, logo, navigatie.
    • <nav>: Voor primaire navigatiemenu’s.
    • <main>: Voor de hoofdinhoud van de pagina.
    • <article>: Voor op zichzelf staande content zoals blogposts of nieuwsartikelen.
    • <section>: Voor groepen gerelateerde content binnen een artikel of op een pagina.
    • <footer>: Voor copyrightinformatie, secundaire links, etc.
  • Lijsten: Gebruik HTML-lijsten (<ul>, <ol>) voor lijsten met items, in plaats van handmatig geformatteerde tekst. Dit stelt schermlezers in staat om het aantal items in de lijst aan te kondigen.

Door deze veelvoorkomende problemen te adresseren, legt u een sterke basis voor een toegankelijke website.

Geavanceerde Toegankelijkheidsconcepten: ARIA en Responsief Ontwerp

Naast de basisprincipes van WCAG en het oplossen van veelvoorkomende problemen, zijn er geavanceerdere concepten die cruciaal zijn voor het bouwen van echt toegankelijke, moderne webapplicaties. Dit omvat de juiste toepassing van ARIA (Accessible Rich Internet Applications) en het integreren van toegankelijkheid in responsief webdesign.

ARIA (Accessible Rich Internet Applications)

ARIA is een set attributen die kunnen worden toegevoegd aan HTML-elementen om de semantiek en interactie van complexe gebruikersinterfacetools te verbeteren voor hulptechnologieën. ARIA is geen vervanging voor valide HTML; het vult HTML aan waar HTML tekortschiet in het uitdrukken van UI-componenten of dynamische inhoud.

• Wat ARIA Doet: ARIA biedt mechanismen om:
  • Rollen (Roles): De soort UI-element te definiëren (bijv. role="button", role="navigation", role="alert"). Dit vertelt hulptechnologieën dat een div of span eigenlijk functioneert als een knop, waarschuwingsbericht of navigatiemenu.
  • Eigenschappen (Properties): De staat of eigenschappen van een element te beschrijven (bijv. aria-expanded="true" voor een geopend menu, aria-disabled="true" voor een niet-actieve knop).
  • Staten (States): De huidige status van een element aan te geven (bijv. aria-current="page" voor de actieve pagina in een navigatiemenu).
• Wanneer ARIA Te Gebruiken (Het “No ARIA is Better than Bad ARIA” Principe):
  • Regel van Eén: Als een native HTML-element de gewenste semantiek en functionaliteit biedt (bijv. <button>, <input type="checkbox">), gebruik dan dat element. Voeg geen ARIA toe aan native HTML-elementen die al toegankelijk zijn, tenzij absoluut noodzakelijk voor een specifieke, complexe interactie. Dit is bekend als de “First Rule of ARIA Use”.
  • Complexe Widgets: Gebruik ARIA voor complexe UI-componenten die niet goed worden ondersteund door native HTML, zoals tabbladen, accordeons, modale dialogen, carrousels, of boomstructuren.
  • Dynamische Content: Gebruik aria-live regions om schermlezers te waarschuwen voor dynamisch bijgewerkte content die niet de focus krijgt (bijv. zoekresultaten, foutmeldingen, bevestigingsberichten). aria-live="polite" is voor minder urgente updates, aria-live="assertive" voor kritieke, directe feedback.
• Voorbeelden van Goed ARIA Gebruik:
  • Modale Dialogen: Gebruik role="dialog", aria-modal="true", en zorg voor focus management (focus vangen binnen de dialoog en terugzetten bij sluiten).
  • Tab-panelen: Gebruik role="tablist", role="tab", role="tabpanel", en aria-controls, aria-selected om de relaties en staat van de tabbladen te definiëren.
  • Knoppen met iconen: Als een knop alleen een icoon heeft, gebruik dan aria-label om een tekstuele beschrijving te geven (bijv. <button aria-label="Sluiten">X</button>).

Let op: Onjuist gebruik van ARIA kan de toegankelijkheid schaden. Zorg ervoor dat u de ARIA Authoring Practices Guide (APG) van het W3C raadpleegt voor correcte implementatie.

Toegankelijkheid in Responsief Webdesign

Responsief webdesign is de standaard geworden, waarbij websites zich aanpassen aan verschillende schermgroottes en apparaten. Het is cruciaal dat toegankelijkheid hierbij niet verloren gaat. Content writing: Tips en strategieën voor een succesvolle aanpak

• Tekstvergroting en Reflow:
  • Probleem: Content die breekt, tekst die overloopt of niet leesbaar blijft bij zoomen tot 200% of 400% (WCAG 2.1 SC 1.4.4 en 1.4.10).
  • Oplossing: Gebruik relatieve eenheden (em, rem, vw) voor tekstgroottes en layouts in plaats van vaste pixelwaarden. Zorg ervoor dat de content verticaal kan scrollen op kleinere schermen zonder horizontale scrollbalken.
• Touch Targets:
  • Probleem: Kleine of dicht op elkaar geplaatste interactieve elementen (knoppen, links) die moeilijk te activeren zijn op touchscreens.
  • Oplossing: WCAG 2.1 SC 2.5.5 (Target Size) adviseert een minimale grootte van 44×44 CSS-pixels voor touch targets, tenzij er uitzonderingen van toepassing zijn (bijv. inline links). Zorg voor voldoende witruimte tussen interactieve elementen.
• Navigatie op Kleine Schermen (Hamburger Menu’s):
  • Probleem: Hamburger menu’s zijn vaak niet toegankelijk. Ze vangen de focus niet, de knop heeft geen toegankelijke naam, en de open/gesloten status wordt niet aangekondigd.
  • Oplossing:
    • Zorg ervoor dat de hamburger-knop focus krijgt met de Tab-toets.
    • Geef de knop een duidelijke aria-label (bijv. “Menu openen” of “Navigatie”).
    • Gebruik aria-expanded="false" (gesloten) of aria-expanded="true" (geopend) om de status aan te geven.
    • Wanneer het menu wordt geopend, moet de focus logisch verschuiven naar het eerste item in het menu.
    • Bied een manier om het menu te sluiten, bij voorkeur ook met de Esc-toets.
• Focusvolgorde bij Responsieve Wijzigingen:
  • Probleem: De visuele volgorde van elementen kan veranderen op verschillende schermgroottes, maar de focusvolgorde (tabvolgorde) in de DOM blijft hetzelfde, wat verwarrend kan zijn.
  • Oplossing: Streef ernaar dat de visuele volgorde zo veel mogelijk overeenkomt met de DOM-volgorde op alle schermgroottes. Vermijd het gebruik van CSS order of float op een manier die de logische leesvolgorde drastisch verandert voor schermlezergebruikers.

Door ARIA verstandig te gebruiken en toegankelijkheid te integreren in het responsieve ontwerpproces, creëert u een website die niet alleen visueel aantrekkelijk en functioneel is op alle apparaten, maar ook volledig toegankelijk voor iedereen.

Toegankelijkheid in de Ontwikkel- en Onderhoudscyclus

Toegankelijkheid is geen eenmalige taak die aan het einde van een project wordt afgevinkt; het is een continu proces dat geïntegreerd moet worden in elke fase van de ontwikkel- en onderhoudscyclus. Van planning en ontwerp tot ontwikkeling, testen en continue updates, toegankelijkheid moet een kernoverweging zijn.

Integratie in Design en Ontwikkeling

Het integreren van toegankelijkheid vroegtijdig in het proces is de meest efficiënte en kosteneffectieve aanpak. Het oplossen van toegankelijkheidsproblemen in de ontwerpfase is exponentieel goedkoper dan ze te corrigeren nadat de website al is gelanceerd.

• Designfase (UX/UI Designers):
  • Toegankelijke Design Systemen: Ontwikkel of gebruik design systemen (bijv. Google Material Design, IBM Carbon Design System) die toegankelijkheid al in hun kern hebben. Dit omvat toegankelijke kleurpaletten (met voldoende contrast), typografie, componenten (knoppen, formulieren, navigatie) en interactiepatronen.
  • Focus Staten: Ontwerp duidelijke visuele focus staten voor alle interactieve elementen.
  • Foutmeldingen en Instructies: Ontwerp duidelijke, toegankelijke foutmeldingen en instructies voor formulieren en interacties.
  • Contentstructuur: Plan de logische kopstructuur (H1 tot H6) en semantische elementen (<nav>, <main>) al tijdens het wireframing en prototyping.
  • Gebruikersflows met Toegankelijkheid in Gedachten: Test de gebruikersflows met een toegankelijkheidsbril op: hoe zou een schermlezergebruiker deze flow ervaren?
• Ontwikkelfase (Frontend & Backend Developers):
  • Semantische HTML: Schrijf altijd semantische, valide HTML. Dit is de basis van toegankelijkheid. Vermijd het gebruik van div of span waar een specifiek, semantisch HTML-element (<button>, <input>, <nav>) passender is.
  • Correct ARIA Gebruik: Pas ARIA-attributen correct toe, alleen wanneer native HTML-elementen niet toereikend zijn, volgens de W3C ARIA Authoring Practices Guide.
  • Toetsenbordinteracties: Zorg ervoor dat alle interactieve elementen volledig bedienbaar zijn via het toetsenbord.
  • JavaScript voor Toegankelijkheid: Zorg ervoor dat JavaScript-functionaliteiten de toegankelijkheid niet verbreken. Als content dynamisch wordt geladen of gewijzigd, gebruik dan ARIA live regions om schermlezers te waarschuwen.
  • Automated Testing in CI/CD: Integreer geautomatiseerde toegankelijkheidstests (bijv. axe-core in Cypress, Playwright) in de Continuous Integration/Continuous Deployment (CI/CD) pipeline. Dit vangt problemen vroegtijdig op.
  • CSS en Toegankelijkheid: Gebruik CSS op een manier die de toegankelijkheid niet schaadt. Vermijd outline: none; zonder een alternatieve focusindicator. Zorg ervoor dat content reflowt en schaalbaar is.

Continue Monitoring en Onderhoud

Toegankelijkheid is een doorlopende inspanning. Websites evolueren, content wordt toegevoegd, en nieuwe functionaliteiten worden geïmplementeerd. Regelmatige audits en een proces voor onderhoud zijn cruciaal.

• Regelmatige Audits: Voer periodieke toegankelijkheidsaudits uit (bijv. jaarlijks of na grote updates) door een combinatie van geautomatiseerde tools en handmatige tests. Overweeg een externe toegankelijkheidsexpert in te huren voor een objectieve en diepgaande analyse.
• Gebruikersfeedback: Implementeer een mechanisme waarmee gebruikers toegankelijkheidsproblemen kunnen melden (bijv. een contactformulier of een speciale e-mailadres). Neem deze feedback serieus en handel ernaar. Volgens een onderzoek van UsableNet heeft 60% van de bedrijven met succesvolle toegankelijkheidsprogramma’s een feedbackmechanisme voor gebruikers.
• Training en Bewustzijn: Zorg ervoor dat het hele team – van contentmakers en designers tot ontwikkelaars en QA-engineers – getraind is in de principes van toegankelijkheid. Dit creëert een cultuur van toegankelijkheid.
• Toegankelijkheidsverklaring: Publiceer een duidelijke toegankelijkheidsverklaring op uw website, waarin u uw toewijding aan toegankelijkheid beschrijft, welke standaarden u volgt (bijv. WCAG 2.1 AA), en hoe gebruikers problemen kunnen melden.
• Content Management Systeem (CMS) Overwegingen: Als u een CMS gebruikt (zoals WordPress, Drupal, HubSpot), zorg er dan voor dat de templates en plugins die u gebruikt toegankelijk zijn. Train contenteditors hoe ze toegankelijke content kunnen publiceren (bijv. correcte koppen, alt-teksten, linkteksten).

Door toegankelijkheid te zien als een integraal onderdeel van elke fase van de websitelevenscyclus, bouwt en onderhoudt u een digitaal platform dat echt inclusief en bruikbaar is voor iedereen. Dit is niet alleen een teken van professionele excellentie, maar ook van maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Juridische Gevolgen en Reputatieschade van Niet-Toegankelijke Websites

Het negeren van webtoegankelijkheid is niet alleen een kwestie van slechte bedrijfsethiek; het kan ook aanzienlijke juridische en financiële gevolgen hebben, evenals ernstige reputatieschade. Bedrijven wereldwijd worden geconfronteerd met een groeiend aantal rechtszaken en klachten met betrekking tot ontoegankelijke websites, wat de urgentie van dit onderwerp onderstreept.

Groeiend Aantal Rechtszaken en Schikkingen

De trend is duidelijk: het aantal juridische claims en rechtszaken met betrekking tot ontoegankelijke websites neemt snel toe. Organisaties die niet voldoen aan de toegankelijkheidsnormen, met name WCAG (Web Content Accessibility Guidelines), lopen een aanzienlijk risico op kostbare procedures. Totale adresseerbare markt: Onmisbare inzichten voor uw groeiende onderneming

• Amerikaanse Rechtszaken: In de Verenigde Staten vallen websites en mobiele applicaties onder de Americans with Disabilities Act (ADA). Er zijn duizenden rechtszaken aangespannen tegen bedrijven die worden beschuldigd van het discrimineren van personen met een beperking door hun ontoegankelijke websites.
  • 2023 Cijfers: Volgens het advocatenkantoor Seyfarth Shaw LLP waren er in 2023 ongeveer 4.000 ADA-gerelateerde website-toegankelijkheidsrechtszaken in de Amerikaanse federale rechtbanken, een lichte daling ten opzichte van 2022, maar nog steeds op een historisch hoog niveau. Dit zijn alleen de federale zaken; het aantal klachten en rechtszaken op staatsniveau en aanmaningsbrieven is veel hoger.
  • Prominente Voorbeelden: Grote namen zoals Domino’s Pizza, Nike, en Target zijn in het verleden geconfronteerd met toegankelijkheidsprocedures, wat heeft geleid tot schikkingen van miljoenen dollars en verplichte website-remediëring. Het Domino’s-arrest uit 2019 van het Amerikaanse Hooggerechtshof bevestigde dat de ADA van toepassing is op de websites van openbare accommodaties.
• Europese Regelgeving: In Europa wordt de naleving van de toegankelijkheidsrichtlijnen steeds stringenter, met de komst van de Europese Toegankelijkheidswet (European Accessibility Act – EAA) die in 2025 van kracht wordt. Deze wet stelt gemeenschappelijke regels vast voor toegankelijkheidseisen voor producten en diensten, waaronder e-commerce websites, bankdiensten, e-books en mobiliteitsdiensten. Lidstaten moeten boetes opleggen voor overtredingen.
• Kosten: De kosten van een rechtszaak kunnen variëren van tienduizenden tot miljoenen dollars, inclusief juridische kosten, schikkingsbedragen en de kosten voor het herstellen van de website. Preventie is aanzienlijk goedkoper dan genezing. Een volledige toegankelijkheidsremediëring van een complexe website kan honderdduizenden euro’s kosten, terwijl het integreren van toegankelijkheid vanaf het begin slechts een fractie hiervan is.

Reputatieschade en Klantverlies

Naast juridische en financiële gevolgen kan een ontoegankelijke website leiden tot aanzienlijke reputatieschade en verlies van klanten.

• Negatieve Publieke Perceptie: Bedrijven die als niet-inclusief worden beschouwd, lopen het risico op publieke kritiek en een beschadigd imago. In een tijdperk van sociale media verspreiden negatieve ervaringen zich snel.
• Merkloyaliteit: Klanten, vooral die met beperkingen en hun families, zullen eerder kiezen voor bedrijven die actief inclusie ondersteunen en toegankelijke diensten bieden. Een slechte ervaring door ontoegankelijkheid kan leiden tot permanent klantverlies.
• Impact op SEO: Hoewel niet direct gerelateerd aan juridische gevolgen, is het vermeldenswaard dat veel toegankelijkheidspraktijken (bijv. goede alt-teksten, semantische HTML, duidelijke koppen) ook gunstig zijn voor SEO. Het negeren van toegankelijkheid kan leiden tot een lagere ranking in zoekmachines, wat de zichtbaarheid en het bereik van uw website verder schaadt. Een goed geoptimaliseerde en toegankelijke website trekt meer verkeer aan.
• Ethiek en Maatschappelijke Verantwoordelijkheid: In een tijd waarin bedrijven steeds meer worden beoordeeld op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid (CSR), is het essentieel om toegankelijkheid serieus te nemen. Het toont aan dat een bedrijf zich bekommert om alle segmenten van de bevolking en bijdraagt aan een meer inclusieve samenleving.

Kortom, het investeren in webtoegankelijkheid is niet alleen een kwestie van compliance; het is een strategische beslissing die de juridische risico’s minimaliseert, de merkreputatie versterkt en de klantenkring vergroot. Het is een teken van respect voor alle potentiële gebruikers en een engagement voor een inclusieve digitale wereld.

Toegankelijke Content Creëren en Beheren

Webtoegankelijkheid is niet alleen een technische aangelegenheid die de verantwoordelijkheid is van ontwikkelaars; contentauteurs en -beheerders spelen een even cruciale rol. Zelfs de meest technisch perfecte website kan ontoegankelijk worden als de content die erop wordt geplaatst niet voldoet aan de toegankelijkheidsprincipes. Het creëren en beheren van toegankelijke content is een doorlopende taak die bewustzijn en best practices vereist.

Richtlijnen voor Tekstuele Content

Duidelijke, leesbare en logisch gestructureerde tekst is fundamenteel voor alle gebruikers, inclusief degenen die hulptechnologieën gebruiken of cognitieve beperkingen hebben.

• Duidelijke en Eenvoudige Taal:
  • Probleem: Jargon, complexe zinnen, lange alinea’s.
  • Oplossing: Gebruik heldere, beknopte taal. Schrijf korte zinnen en alinea’s. Vermijd jargon waar mogelijk, en leg moeilijke termen uit. WCAG 2.1 niveau AAA streeft naar een leesniveau van maximaal de onderbouw van het voortgezet onderwijs.
  • Voorbeeld: In plaats van “Implementeer robuuste, cross-platform UI/UX-oplossingen conform WCAG 2.1 AA,” schrijf: “Zorg dat de website makkelijk te gebruiken is voor iedereen, en voldoet aan de toegankelijkheidsregels.”
• Koppen en Structuur:
  • Probleem: Gebruik van bold-tekst in plaats van echte HTML-koppen (<h1>, <h2>, etc.). Onlogische kophiërarchieën (bijv. van <h2> direct naar <h4>).
  • Oplossing: Gebruik HTML-koppen om de structuur van de pagina te definiëren. Zorg voor een logische, hiërarchische volgorde (H1 voor paginatitel, H2 voor belangrijke secties, H3 voor subsecties, enz.). Sla geen kopniveaus over. Dit helpt schermlezergebruikers om snel door de content te navigeren.
• Linkteksten:
  • Probleem: Generieke linkteksten zoals “klik hier”, “lees meer”, “download”.
  • Oplossing: Maak linkteksten beschrijvend en contextueel, zodat gebruikers (vooral schermlezergebruikers die links in isolatie kunnen bekijken) weten waar de link naartoe leidt.
  • Voorbeeld: In plaats van “Voor meer informatie, klik hier,” schrijf “Lees meer over onze toegankelijkheidsrichtlijnen.” Voor downloads, vermeld het bestandstype en de grootte: “Download het jaarverslag (PDF, 2 MB)”.
• Lijsten:
  • Probleem: Handmatig gemaakte lijsten met streepjes of nummers in plaats van HTML <ul> (ongeordende lijst) of <ol> (geordende lijst) elementen.
  • Oplossing: Gebruik de juiste HTML-lijsttags. Dit stelt schermlezers in staat om het aantal items in de lijst aan te kondigen en de lijststructuur te begrijpen.

Toegankelijkheid van Multimedia

Multimedia-elementen zoals afbeeldingen, audio en video kunnen krachtig zijn, maar moeten toegankelijk worden gemaakt voor iedereen.

• Alt-teksten voor Afbeeldingen:
  • Probleem: Zoals eerder besproken, ontbrekende of onjuiste alt-teksten.
  • Oplossing: Bied informatieve alt-tekst voor alle relevante afbeeldingen. Gebruik lege alt-tekst (alt="") voor decoratieve afbeeldingen.
• Video’s:
  • Probleem: Video’s zonder ondertiteling, transcripties of audiodescriptie.
  • Oplossing:
    • Ondertiteling (Closed Captions): Bied ondertiteling voor alle gesproken dialoog en belangrijke geluiden. Dit is essentieel voor doven en slechthorenden, maar ook nuttig in lawaaierige omgevingen.
    • Transcripties: Bied een volledige teksttranscriptie van de video-inhoud. Dit is handig voor mensen die de video niet kunnen bekijken of beluisteren, en voor SEO.
    • Audiodescriptie: Voor visueel gehandicapten, bied audiodescriptie die visuele informatie beschrijft die niet via de dialoog wordt overgebracht (bijv. acties, scene veranderingen, tekst op het scherm).
• Audiobestanden:
  • Probleem: Audiobestanden (bijv. podcasts) zonder transcriptie.
  • Oplossing: Bied altijd een volledige teksttranscriptie van alle audio-inhoud.

Documenttoegankelijkheid (PDF’s, Word-documenten)

Veel websites bevatten downloadbare documenten. Als deze documenten niet toegankelijk zijn, kan dit een grote barrière vormen.

• Probleem: Ongetagde PDF’s, Word-documenten of presentaties die niet zijn gestructureerd voor toegankelijkheid.
• Oplossing:
  • Tags: Zorg ervoor dat PDF’s “getagged” zijn. Tags definiëren de structuur en leesvolgorde voor schermlezers. Gebruik functionaliteiten in Word, PowerPoint of Adobe InDesign om toegankelijke structuren te creëren en exporteer ze vervolgens naar getagde PDF’s.
  • Leesvolgorde: Controleer de logische leesvolgorde van de inhoud in het document.
  • Alternatieve tekst: Voeg alt-tekst toe aan afbeeldingen binnen de documenten.
  • Tekstuele versie: Overweeg om naast het PDF-document ook een toegankelijke HTML-versie aan te bieden, aangezien HTML over het algemeen toegankelijker is dan PDF.

Het creëren van toegankelijke content vereist training en bewustzijn bij alle contentauteurs. Door deze richtlijnen te volgen, zorgt u ervoor dat de informatie op uw website toegankelijk is voor een zo breed mogelijk publiek.

FAQ

Wat betekent webtoegankelijkheid?

Webtoegankelijkheid betekent dat websites, tools en technologieën zo zijn ontworpen en ontwikkeld dat mensen met een beperking ze kunnen gebruiken. Het doel is dat iedereen, inclusief mensen met visuele, auditieve, motorische of cognitieve beperkingen, toegang heeft tot het web. Yoast SEO en Elementor: De Ultieme Gids voor Optimalisatie

Waarom is webtoegankelijkheid belangrijk?

Webtoegankelijkheid is cruciaal om inclusie te bevorderen, gelijke toegang tot informatie te bieden en discriminatie te voorkomen. Bovendien kan het naleven van toegankelijkheidsstandaarden leiden tot wettelijke compliance, verbeterde SEO, een betere gebruikerservaring voor iedereen en een grotere potentiële klantenkring.

Welke wetten regelen webtoegankelijkheid?

Ja, er zijn verschillende wetten. In de VS is dit de Americans with Disabilities Act (ADA), die door gerechtelijke uitspraken ook van toepassing is op websites. In Europa reguleert de European Accessibility Act (EAA) de toegankelijkheid van websites en diensten, die in 2025 van kracht wordt. Veel landen hebben ook hun eigen nationale wetgeving.

Wat zijn de WCAG-richtlijnen?

WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) zijn wereldwijd erkende richtlijnen voor webtoegankelijkheid, gepubliceerd door het World Wide Web Consortium (W3C). Ze zijn gestructureerd rond vier principes: Waarneembaar, Bedienbaar, Begrijpelijk en Robuust, met drie conformiteitsniveaus (A, AA, AAA).

Wat is het verschil tussen WCAG 2.0, 2.1 en 2.2?

WCAG 2.0 was de oorspronkelijke versie. WCAG 2.1 voegde nieuwe richtlijnen toe, met name gericht op mobiele toegankelijkheid en gebruikers met cognitieve en lage-zichtbeperkingen. WCAG 2.2 bouwt hierop voort met verdere verbeteringen. De meeste wetgeving verwijst momenteel naar WCAG 2.1 niveau AA.

Welke impact heeft ontoegankelijkheid op mijn SEO?

Webtoegankelijkheid kan een positieve impact hebben op SEO. Veel toegankelijkheidspraktijken, zoals het gebruik van semantische HTML, duidelijke koppen, alt-teksten voor afbeeldingen en transcripties voor video’s, zijn ook gunstig voor zoekmachineoptimalisatie. Zoekmachines ‘lezen’ websites op een vergelijkbare manier als schermlezers, wat betekent dat een toegankelijke website vaak beter scoort in zoekresultaten.

Hoe begin ik met het testen van de toegankelijkheid van mijn website?

Begin met geautomatiseerde tools zoals WAVE of Lighthouse om snel veelvoorkomende problemen te identificeren. Volg dit op met handmatige tests, zoals toetsenbordnavigatie, schermlezer testen (NVDA, VoiceOver), en controle van contrastverhoudingen.

Wat zijn de meest voorkomende toegankelijkheidsproblemen?

De meest voorkomende problemen zijn ontbrekende of onjuiste alt-teksten voor afbeeldingen, onvoldoende contrast tussen tekst en achtergrond, niet-toegankelijke formulieren (ontbrekende labels, onduidelijke foutmeldingen), slechte toetsenbordnavigatie en ontbrekende kopstructuur/semantische HTML.

Moet ik ARIA gebruiken voor toegankelijkheid?

ARIA (Accessible Rich Internet Applications) moet worden gebruikt om de semantiek en interactie van complexe UI-componenten te verbeteren voor hulptechnologieën, wanneer native HTML-elementen ontoereikend zijn. Gebruik ARIA echter spaarzaam en correct; “No ARIA is better than bad ARIA.”

Hoe test ik mijn website met een schermlezer?

U kunt gratis schermlezers zoals NVDA (voor Windows) of de ingebouwde VoiceOver (voor macOS) gebruiken. Navigeer door uw website met alleen het toetsenbord en luister hoe de content wordt voorgelezen. Controleer of alle interactieve elementen, afbeeldingen en formulieren correct worden geïnterpreteerd.

Wat is de minimale contrastverhouding voor tekst?

Volgens WCAG 2.1 AA is de minimale contrastverhouding 4.5:1 voor normale tekst en 3:1 voor grote tekst (18pt of 14pt vet). Voor iconen en grafische objecten is de minimale verhouding ook 3:1. Yoast SEO in combinatie met Divi: De ultieme gids voor betere websiteoptimalisatie

Zijn PDF’s toegankelijk?

PDF’s kunnen toegankelijk zijn, maar vereisen speciale aandacht. Ze moeten ‘getagged’ zijn, wat de structuur en leesvolgorde voor schermlezers definieert. Afbeeldingen in PDF’s moeten alt-tekst hebben. Vaak is het beter om een toegankelijke HTML-versie van de inhoud aan te bieden naast een PDF.

Hoe maak ik video’s toegankelijk?

Maak video’s toegankelijk door ondertiteling (closed captions) te bieden voor doven en slechthorenden, een volledig teksttranscriptie van de inhoud, en (indien nodig) audiodescriptie voor visueel gehandicapten om visuele elementen te beschrijven.

Wat zijn “skip-links” en waarom zijn ze belangrijk?

Een skip-link is een link die bovenaan een webpagina staat en waarmee gebruikers direct naar de hoofdinhoud van de pagina kunnen springen, waardoor ze over repetitieve navigatie-elementen heen kunnen springen. Dit is vooral nuttig voor toetsenbord- en schermlezergebruikers.

Moeten alle afbeeldingen alt-tekst hebben?

Nee. Informatieve afbeeldingen moeten een beschrijvende alt-tekst hebben. Decoratieve afbeeldingen, die geen belangrijke informatie overbrengen, moeten een lege alt-tekst hebben (alt="") zodat schermlezers ze negeren.

Hoe beïnvloedt responsief webdesign toegankelijkheid?

Responsief webdesign is cruciaal voor toegankelijkheid. Zorg ervoor dat de website niet breekt of onleesbaar wordt bij tekstvergroting (reflow), dat touch targets groot genoeg zijn voor mobiele apparaten, en dat de navigatie (bijv. hamburger menu’s) ook toegankelijk is voor toetsenbord- en schermlezergebruikers.

Hoe kan ik toegankelijkheid integreren in mijn ontwikkelproces?

Integreer toegankelijkheid al in de designfase (toegankelijke design systemen, focus staten). Gebruik in de ontwikkelingsfase semantische HTML en correct ARIA. Integreer geautomatiseerde tests in uw CI/CD-pipeline. Maak toegankelijkheid een doorlopend onderdeel van de ontwikkel- en onderhoudscyclus.

Wat zijn de juridische risico’s van een ontoegankelijke website?

De juridische risico’s omvatten rechtszaken, boetes, en verplichte remediëring van de website. Dit kan leiden tot aanzienlijke financiële kosten en reputatieschade, zoals te zien is in talloze zaken in de VS en de komende handhaving in Europa.

Waar kan ik meer leren over webtoegankelijkheid?

U kunt meer leren op de website van het World Wide Web Consortium (W3C) en hun WCAG-documenten (www.w3.org/WAI/), WebAIM (webaim.org), en de European Accessibility Act (EAA) informatiepagina’s. Er zijn ook diverse online cursussen en certificeringen beschikbaar.

Is toegankelijkheid een eenmalige taak of een doorlopend proces?

Nee, toegankelijkheid is een doorlopend proces, geen eenmalige taak. Websites evolueren, content wordt toegevoegd, en nieuwe functionaliteiten worden geïmplementeerd. Regelmatige audits, monitoring en training van het team zijn essentieel om de toegankelijkheid op lange termijn te waarborgen.

Content pruning: Hoe je jouw website optimaliseert voor betere prestaties